Bezpieczeństwo dzieci w sieci

2024-06-01

Bezpieczeństwo dzieci w sieci

Bezpieczeństwo dzieci w Internecie często analizujemy przez pryzmat działania osób trzecich. Tymczasem to działania samych dzieci, ich aktywność w sieci, to, co udostępniają, wpływa na ich obecne i dorosłe życie równie silnie. Nie wszystkie dzieci są świadome, że treści raz opublikowane trudno usunąć. To co dzieci lub ich rodzice (vide sharenting) publikują, może zostać użyte przeciwko nim. Socjologowie wskazują, że działania przemocowe w sieci to element walki o pozycję w grupie szkolnej – agresorami i ofiarami są osoby, które mają wspólnych przyjaciół lub wręcz są przyjaciółmi. Te same osoby bywają jednocześnie agresorami i ofiarami.

Co istotne, w takich działaniach ujawniane są treści z prywatnych konwersacji (np. seksting). Cyberprzemoc ze strony bliskich, w tym rówieśników, jest szczególnie dotkliwa i może prowadzić do depresji i stanów lękowych. Kto jeszcze może być agresorem? Media podsuwają obraz anonimowego mężczyzny, który podszywa się pod rówieśnika(czkę) ofiary. Czy ten obraz utrwalony w świadomości społecznej przez udane kampanie przeciwko pedofili jest całkowicie prawdziwy, czy może nazbyt stereotypowy? Skandal w środowisku polskich youtuberów pokazuje, że zjawisko groomingu (uwodzenia nieletnich) to nie tylko domena anonimowych dewiantów. Nadużywanie pozycji w Internecie do uzyskiwania korzyści w świecie rzeczywistym to powszechny scenariusz.

Molestowanie to wierzchołek góry lodowej. Wśród problemów mniejszego kalibru, ale społecznie istotnych, należy wymienić: nazbyt łatwy dostęp do treści niedostosowanych do wieku (przemoc, wulgaryzmy), uzależnienie od gier – w tym elementów hazardu (losowe nagrody), problemy związane z mikropłatnościami, w tym naciąganie nieletnich graczy na pseudookazje lub wyłudzenia pieniędzy (V-dolce, Minecoins) pod pozorem przekazania specjalnych edycji dodatków. Istotne jest uświadamianie nieletnim zagrożeń, a także konsekwencji (w tym prawnych) ich działań, w sposób dostosowany do wieku, promując zachowania właściwe – ochrona prywatności, ograniczone zaufanie, uprzejmość, zdrowa krytyka.

PCSS w tym zakresie współpracuje m.in. z Wielkopolskim Urzędem Wojewódzkim w ramach Zespołu do spraw Bezpieczeństwa Dzieci i Młodzieży.

dr inż. Maciej Miłostan, Dział Bezpieczeństwa ICT PCSS