Laboratorium Nowych Mediów i XR
Laboratorium stanowi interdyscyplinarną przestrzeń badawczo-produkcyjną, w której łączone są najnowsze technologie audiowizualne wysokiej jakości obrazu 8K i dźwięku przestrzennego z rozwiązaniami rzeczywistości wirtualnej i rozszerzonej (XR. Misją laboratorium jest rozwijanie i wdrażanie innowacyjnych metod rejestracji, przetwarzania i prezentacji treści multimedialnych – w tym przestrzennych i immersyjnych – na potrzeby nauki, kultury, edukacji oraz przemysłów kreatywnych. Laboratorium wspiera działalność PCSS w zakresie badań nad cyfrowymi technologiami wizualizacji, komunikacji i dziedzictwa kulturowego, a jego działalność prowadzona jest w ścisłej współpracy z partnerami akademickimi, instytucjami kultury oraz firmami sektora kreatywnego.
Zakres działalności obejmuje realizację produkcji w ultrawysokich rozdzielczościach 8K i 12K, rejestrację i analizę ruchu z wykorzystaniem technologii motion capture, obrazowanie przestrzenne przy użyciu fotogrametrii, lidaru i skanowania światłem strukturalnym, a także tworzenie immersyjnych doświadczeń w środowiskach VR i AR. Laboratorium rozwija ponadto technologie rejestracji dźwięku przestrzennego, w tym ambisonicznego i binauralnego, oraz metody cyfrowej rekonstrukcji i wizualizacji obiektów dziedzictwa kulturowego. Łącząc kompetencje z zakresu informatyki, inżynierii obrazu i dźwięku, humanistyki cyfrowej oraz nauk o kulturze, zespół laboratorium realizuje projekty o charakterze badawczym, edukacyjnym i komercyjnym, mające zastosowanie zarówno w nauce, jak i w sztuce oraz komunikacji społecznej.
Laboratorium Nowych Mediów i XR dysponuje rozbudowanym zapleczem technologicznym, umożliwiającym kompleksową realizację projektów audiowizualnych, przestrzennych i immersyjnych. Jego infrastruktura obejmuje kamery wysokiej rozdzielczości (do 12K) oraz kamery szybkozmienne pozwalające na rejestrację obrazu z prędkością do 1000 klatek na sekundę w jakości 4K. Integralną częścią wyposażenia jest system motion capture Optitrack, wykorzystywany do precyzyjnej rejestracji ruchu ludzi i obiektów, zrobotyzowane ramię kamerowe pozwalające na powtarzalne i kontrolowane ujęcia. Laboratorium wyposażone jest w profesjonalne systemy oświetleniowe i dźwiękowe, rejestratory wielośladowe, mikrofony kierunkowe i zestawy ambisoniczne, a także w drony przeznaczone do zdjęć powietrznych i skanowania lidarowego.
W strukturze laboratorium znajdują się również skanery 3D różnych typów – laserowe, fotogrametryczne i światła strukturalnego – oraz systemy transmisji wielokamerowych w jakości 4K i 8K. Zespół wykorzystuje szeroki zestaw urządzeń do pracy w środowiskach wirtualnej, rozszerzonej i mieszanej rzeczywistości. Infrastruktura uzupełniana jest przez platformy druku 3D, umożliwiające prototypowanie elementów instalacji, modeli ekspozycyjnych czy zasobów dziedzictwa. Laboratorium stanowi integralny element infrastruktury PCSS, współpracując z siecią PIONIER oraz z infrastrukturami badawczymi takimi jak DARIAH czy ERIHS. Dzięki swojej elastyczności sprzętowej i software’owej laboratorium może funkcjonować zarówno jako fizyczna przestrzeń pracy badawczej i produkcyjnej (wykorzystanie systemów wizualizacji, motion capture czy przetwarzania A/V), jak i realizować swoje zadania zdalnie, na konferencjach, eventach, koncertach, spektaklach czy demonstracjach technologicznych.
W latach 2024–2025 Laboratorium Nowych Mediów i XR uczestniczy w szeregu krajowych i międzynarodowych projektów badawczo-rozwojowych, koncentrujących się na cyfrowym dziedzictwie kulturowym, technologii immersyjnej oraz zastosowaniach sztucznej inteligencji w analizie i wizualizacji danych przestrzennych. Do projektów związanych z zasobami 3D należy m.in. projekt 3DBigDataSpace, którego celem jest budowa europejskiej przestrzeni danych 3D dla dziedzictwa kulturowego z wykorzystaniem algorytmów AI i technologii XR. Równolegle realizowany jest projekt 3D-4CH, skupiający się na utworzeniu centrum kompetencji dla technologii 3D i XR w dziedzinie dziedzictwa, z komponentem edukacyjnym i wsparciem dla instytucji ukraińskich. Laboratorium uczestniczy również w projekcie HERIFORGE, wspierającym rozwój europejskiego ekosystemu innowacji w obszarze dziedzictwa i immersyjnych technologii XR, oraz w projekcie ERIHS.PL – krajowej infrastrukturze badawczej dedykowanej analizie, digitalizacji i wizualizacji dziedzictwa kulturowego.
Znaczącym polem aktywności jest także udział w projekcie DARIAH-PL, wspierającym rozwój infrastruktury badawczej dla humanistyki cyfrowej. W ramach tych inicjatyw Laboratorium Nowych Mediów i XR współpracuje z uczelniami, instytutami naukowymi i muzeami w Polsce oraz z partnerami z wielu krajów europejskich. Projekty te realizowane są w ramach programów Horyzont Europa i Cyfrowa Europa, przyczyniając się do rozwoju kompetencji w zakresie cyfrowych technologii wizualnych oraz integracji polskich zespołów badawczych z europejską infrastrukturą naukową.
Specjaliści działający w laboratorium zaangażowani są również w szereg inicjatyw i konferencji europejskich takich jak VR/AR Industrual Coallition, New European Media (NEM) czy TNC.
Laboratorium Nowych Mediów i XR prowadzi działalność komercyjną, świadcząc profesjonalne usługi w zakresie realizacji audiowizualnych, skanowania przestrzennego i projektowania doświadczeń immersyjnych. Oferta kierowana jest do instytucji kultury, ośrodków naukowych, uczelni, samorządów oraz firm z branży kreatywnej, edukacyjnej i technologicznej. Zakres działalności obejmuje kompleksową obsługę wydarzeń i produkcji filmowych wykorzystując również eksperymentalne metody pozyskiwania i przetwarzania treści, jak również transmisję na żywo i rejestrację wielokamerowej w jakości 4K/8K. Laboratorium realizuje także zdjęcia specjalne, w tym slow motion, ujęcia z dronów, rejestracje podwodne, multispektralne i panoramiczne 360°, a także nagrania dźwięku przestrzennego w formatach ambisonicznych.
W obszarze digitalizacji i modelowania przestrzennego laboratorium wykonuje dokumentację 3D obiektów zabytkowych, przygotowuje modele do celów naukowych i muzealnych oraz opracowuje wirtualne wycieczki i aplikacje XR. Zespół uczestniczy w projektowaniu instalacji multimedialnych i interaktywnych ekspozycji, łączących technologię z narracją edukacyjną i artystyczną. W ostatnich latach zrealizowano szereg projektów dla muzeów i instytucji kultury, obejmujących dokumentację przestrzenną, transmisje wydarzeń naukowych oraz wdrożenia systemów dźwięku przestrzennego w ekspozycjach stałych i czasowych.
Przy okazji projektu ICHB PAN dotyczącego badań dynastii Państwa Piastów, laboratorium uczestniczyło w skanowaniu szczątków i kości książąt i królów z tej dynastii.
ICHB PAN stał się właścicielem Pałacu w Turwi, dzięki czemu pałac stanowił swoisty „poligon doświadczalny” dla technologii skanowania laserowego i innych urządzeń rejestrujących zakupionych w ramach projektu DARIAH-PL. Jest prawdopodobnie najlepiej zeskanowanym pałacem w Polsce.
Każdego roku w czerwcu duża część sprzętu laboratorium jest transportowana ciężarówkami do miast, w których organizowana jest konferencja TNC (w ostatnich latach były to Brighton, Rennes, Tirana, Triest) w celu audiowizualnego obsłużenia konferencji. Wykorzystane są ekrany LED, kamery, systemy realizacji wizji i dźwięku, systemy strumieniowania treści. Każda z tych konferencji jest okazją do opracowania nowatorskich rozwiązań i sposobów wykorzystania sprzętu.
Jana Pawła II 10, Poznań
Kontakt
Zapraszamy do skorzystania z naszej infrastruktury albo nawiązania współpracy w ramach poszczególnych laboratoriów.