Krajowy System Wytwarzania i Dystrybucji Wzorcowej Nośnej Optycznej
W ramach tego laboratorium powstał ultrastabilny system laserowy połączony z optycznym zegarem atomowym, który stanowi źródło sygnału referencyjnego dystrybuowanego siecią światłowodową. Optyczny sygnał wzorcowy – nośna optyczna – jest stabilizowany i dystrybuowany do użytkowników końcowych z wykorzystaniem przeznaczonych do tego celu urządzeń transmisyjnych opracowanych w ramach PCSS. Dokładność i stabilność przesyłanego sygnału wielokrotnie przewyższają jakość wszelkich komercyjnie dostępnych źródeł częstotliwości, a tym samym umożliwia prowadzenie zaawansowanych eksperymentów i badań z wykorzystaniem tych sygnałów.
Projekt Krajowego Systemu Wytwarzania i Dystrybucji Wzorcowej Nośnej Optycznej, realizowany przez konsorcjum złożone z czołowych polskich instytucji naukowych i badawczych, a jego celem jest zapewnienie dostępu do wzorcowych sygnałów częstotliwości optycznej – tak zwanej nośnej optycznej. Sygnałem referencyjnym w tym systemie jest wąski spektralnie sygnał optyczny o ściśle określonej częstotliwości. Przejście do zakresów terahercowych umożliwiło uzyskanie bardzo dużych, względnych dokładności tego sygnału – nawet rzędu 10⁻¹⁷. Dedykowane urządzenia transmisyjne, opracowane w ramach projektu NLPQT (Narodowe Laboratorium Fotoniki i Technologii Kwantowych), umożliwiają dystrybucję tych sygnałów w sieci światłowodowej na duże odległości zapewniając ich wysoką dokładność (niestabilność systemu transmisyjnego na duże odległości jest nie gorsza niż 10⁻¹⁹). Dzięki temu możliwe jest wykorzystanie sygnałów generowanych w wyspecjalizowanych laboratoriach w innych miejscach rozlokowanych na terenie kraju.
Obecna sieć dystrybuuje sygnały z Torunia (lokalizacja polskich zegarów optycznych) do Poznania, Warszawy i Wrocławia. Dzięki uruchomieniu Krajowego Systemu Wytwarzania i Dystrybucji Wzorcowej Nośnej Optycznej, polskie środowisko naukowe-badawcze, a w szczególności metrologiczne stało się równorzędnym partnerem dla placówek badawczych z zachodniej Europy, w tym z Niemiec, Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii, które to jednostki przodują w rozwoju technologii zegarów optycznych i nośnej optycznej.
Rozwój infrastruktury zegarów optycznych oraz sieci transferu nośnej optycznej w znacznym stopniu przyczynił się do realizacji światłowodowego połączenia międzynarodowego pomiędzy Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym a PTB (niemiecki, narodowy instytut metrologiczny) z udziałem sieci GÉANT. Łącze to o długości 790 km wykorzystuje wyłącznie polskie urządzenia do transferu nośnej optycznej i wzmocnienia sygnału. Dzięki temu w 2025 roku, polskie zegary optyczne wzięły po raz pierwszy udział w ogólnoeuropejskiej kampanii porównań wzorców optycznych z wykorzystaniem sieci światłowodowej.
Jana Pawła II 10, Poznań
Kontakt
Zapraszamy do skorzystania z naszej infrastruktury albo nawiązania współpracy w ramach poszczególnych laboratoriów.