Przedstawiciele ICHB PAN i PCSS na otwarciu wystawy „Pod okiem zaborcy. Miejsca i ludzie pracy organicznej”

Przedstawiciele ICHB PAN i PCSS na otwarciu wystawy „Pod okiem zaborcy. Miejsca i ludzie pracy organicznej”

26 listopada 2025 roku przedstawiciele Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN oraz PCSS na zaproszenie wicemarszałka Senatu RP Rafała Grupińskiego, gościli w gmachu przy ul. Wiejskiej w Warszawie, w którym odbyło się otwarcie wystawy dotyczącej pracy organicznej.

– Praca organiczna okazała się wielką potęgą, bo udało się przygotować Polaków pod zaborami do tego, żeby mogli odbudować państwo, wymarzoną Polskę. W pracy przechowali tradycję, wartości. Stworzyli fundament do budowy nowoczesnego państwa. Bez pracy organicznej uczenia samodzielności, mądrości, współpracy, dbania o kulturę i finanse, nie z można było myśleć o przyszłości. Wielkopolska to pokazała! – mówiła marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska podczas otwarcia wystawy „Pod okiem zaborcy. Miejsca i ludzie pracy organicznej”.

Przygotował ją Pałac Generała Dąbrowskiego w Winnej Górze, który znajduje się na Szlaku Pracy Organicznej. Jest na nim również Pałac w Turwi, który od trzech lat znajduje się pod opieką Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk. Dzięki pozyskiwanym środkom organizowane są na jego terenie wydarzenia, m.in. cykl wykładów „Nauka na szlaku”. Pałac jest również systematycznie remontowany, a wszystko to, by przywrócić temu wyjątkowemu miejscu dawną świetność, wynikającą z innowacyjnej i społecznie zaangażowanej działalności prowadzonej w Turwi dawniej przez generała Dezyderego Chłapowskiego, wielkiego organicznika. I właśnie jego postać znalazła się również na wystawie w Senacie. W gablocie, w której jest turewska ziemia pokazano m.in. narzędzia, które pomogły Dezyderemu Chłapowskiemu unowocześnić wielkopolską gospodarkę. W gablotach oglądać można wielu innych organiczników m.in. Karola Marcinkowskiego i jego recepty, biurko Karola Libelta z materiałami, które pisał w ówczesnych czasach, medale Hipolita Cegielskiego oraz haftowane hasła Anieli i Zofii Tułodzieckich, które organizowały kursy dla kobiet i tworzyły schroniska.

– W istocie koncepcja pracy organicznej zrodziła się w początkach XIX wieku, ale dojrzała po klęsce powstania listopadowego. Organicznicy poznańscy, którzy pracowali nad towarzystwami pomocy nauce dla młodzieży, zakładali kółka rolnicze, spółdzielnie, banki spółdzielcze, budowali bazar czy teatr polski, wyciągnęli wnioski, że jeśli się chce wygrać powstanie, najpierw trzeba budować świadomość narodową, społeczeństwo – dziś byśmy je nazwali społeczeństwem obywatelskim. Oni to mówili w latach 30. XX wieku. I powstanie wielkopolskie zwyciężyło – przypomniał wicemarszałek Senatu Rafał Grupiński.

Marszałek Senatu odznaczyła medalem senackim prezesa Fundacji Zakłady Kórnickie – dr. Dariusza Grzybka oraz wręczyła nagrody zwyciężczyniom Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy i Umiejętności „Praca organiczna 2.0”.

W spotkaniu w Senacie uczestniczyli: Agnieszka Konrad – Zastępca Dyrektora ds. Współpracy ICHB PAN, prof. dr hab. Marek Figlerowicz – Koordynator CIES ICHB PAN, Sylwia Sobczyk – Kierownik Zespołu ds. Turwi oraz dr Magdalena Baranowska-Szczepańska z PCSS.

Foto. Grzegorz Dudek (Dudex)