PIONIER-Q połączy Komputery Dużej Mocy w Polsce

PIONIER-Q połączy Komputery Dużej Mocy w Polsce

W marcu 2024 roku zakończono instalację oraz uruchomiono sieć komunikacji kwantowej opartej o technologię Quantum Key Distribution – PIONIER-Q. Projekt jest częścią ogólnoeuropejskiej inicjatywy EuroQCI budowy europejskiej sieci komunikacji kwantowej. PCSS, będące operatorem Sieci PIONIER, zostało wybrane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Kancelarię Prezesa Rady Ministrów jako autoryzowana jednostka do koordynowania tego projektu.

Projekt PIONIER-Q jest częścią ogólnoeuropejskiej inicjatywy EuroQCI budowy europejskiej sieci komunikacji kwantowej, a jego realizacja rozpoczęła się w lutym 2023 roku. Proces realizacji projektu został podzielony na dwa etapy. Pierwszy etap, który właśnie dobiegł końca, polegał na budowie krajowych sieci komunikacji kwantowej, a nasze Centrum w konsorcjum z ośrodkami KDM odpowiadało za budowę tej infrastruktury w Polsce.

Celem programu EuroQCI jest szeroko pojęte wsparcie rozwoju technologii komunikacji kwantowej oraz budowa pierwszych sieci komunikacji kwantowej wraz z implementacją szeregu potencjalnych scenariuszy wykorzystania.

Pierwszym krokiem w ramach EuroQCI jest budowa krajowych sieci komunikacji kwantowej, zbudowanie wokół nich ekosystemu użytkowników, aplikacji i inicjatyw badawczych. Następnie krajowe sieci komunikacji kwantowej – National QCI – zostaną połączone między sobą za pomocą naziemnych, przeznaczonych do tego celu łączy światłowodowych oraz za pomocą specjalnych satelitów wykorzystujących technologię komunikacji kwantowej w wolnej przestrzeni. Jednym z pierwszych praktycznych zastosowań komunikacji kwantowej jest technologia Kwantowej Dystrybucji Kluczy (QKD) umożliwiająca bezpieczne generowanie i przesyłanie kluczy, które można wykorzystać między innymi do szyfrowania danych lub autoryzacji użytkowników i usług.

W ramach PIONIER-Q zostaną zbudowane łącza QCI pomiędzy wszystkimi centrami Komputerów Dużej Mocy w Polsce, zintegrowane z klasyczną infrastrukturą telekomunikacyjną sieci PIONIER wraz z szeregiem potencjalnych scenariuszy wykorzystania oraz aplikacji. Centra KDM w naturalny sposób skupiają wokół siebie szereg różnego typu użytkowników oraz innowacyjnych usług. Integralną częścią projektu PIONIER-Q jest również współpraca z potencjalnymi użytkownikami tej technologii oraz jednostkami rozwijającymi technologię komunikacji kwantowej. Wspólnie z nimi zostaną opracowane nowe scenariusze wykorzystania oraz integracji technologii QKD.